ãéðé ÷ãéîä ááøëú äôéøåú
äøá éäåãä ù÷ìðåáñ÷é
ìäãôñú äùéòåø ãéðé ÷ãéîä ááøëú äôéøåú (ñéîï øéà)
"äéå ìôðéå îéðéï äøáä, ø' éäåãä àåîø àí éù áéðäï îéï ùáòä òìéå äåà îáøê. åçëîéí àåîøéí îáøê òì àéæä îäï ùéøöä" (îùðä ááøëåú î:)
"àîø òåìà îçìå÷ú áùáøëåúéäï ùååú, ãøáé éäåãä ñáø îéï ùáòä òãéó åøáðï ñáøé îéï çáéá òãéó. àáì áùàéï áøëåúéäï ùååú ã"ä îáøê òì æä åçåæø åîáøê òì æä"[1] (áøëåú îà.)
· ä÷ãîä
áàéæä î÷øä öøéê ìä÷ôéã òì ñãø ÷ãéîä ááøëåú? î"á ñ"÷ à åáøî"à áñòéó ä åî"á ñ"÷ ìà
äàçøåðéí[2] äåñéôå ùáî÷øä ùáå ää÷ôãä òì ñãø ä÷ãéîä ááøëåú ðåâãú àú ñãøé äàëéìä äøâéìéí ùì äàãí àéï öåøê ìðäåâ òì ôé ãéðé ÷ãéîä. åìëï äøâéì ìàëåì îø÷ éø÷åú ìîðä øàùåðä åàç"ë îéðé îæåðåú (ëàèøéåú) ìîðä ùðéä åôøé ìîðä àçøåðä (áìà ôú) – àéï öøéê ìùðåú àú äñãø îôðé çùéáåú äáøëåú åéàëì ëñãø àëéìúå. åëï àí äåà öîà, îåúø ìå ìáøê 'ùäëì' úçéìä òì äîù÷ä åàç"ë éáøê òì äéø÷åú.
åëï áî÷øä ùáå øåöä ìäéðöì îñô÷ áøëåú îåúø ìå ìä÷ãéí àú äôçåú çùåá, åìãåâîà ìä÷ãéí ìáøê 'ùäëì' òì ùå÷åìã åàç"ë áôä"ò òì ôøé, îùåí ùéùðï ùéèåú äñåáøåú ùáøëú äùå÷åìã äéà áôä"ò.
- îä éäéä äãéï àí èòä åä÷ãéí àú áøëú äîéï ùàéðå çùåá? øî"à áñåó ñòéó ä åáî"á áñ"÷ ìá – ìâ[3] åááéä"ì ùí ã"ä 'åáìáã ùéäéä ãòúå'
- îä äãéï áàãí äñîåê òì ùåìçï áòä"á, åáôéøåú îîéï àçã ùàçø ùáéøê äáéàå ìå éôéí éåúø? áéä"ì ùí áã"ä 'åáìáã' åáã"ä 'òìéå ááøëúå'
· ùéèåú äøàùåðéí ááéàåø äñåâéà
÷øà àú äñéîï ëåìå åòáåø òì ä÷ãîú äî"á ìñéîï åáéä"ì ã"ä 'åé"à ùâí áæä". îìà àú äèáìä äáàä (ùéí ìá ìäáãì ùáéï îéðéí ùáøëúí ùååä ìîéðéí ùàéï áøëúí ùååä åëï ìîç' áäâãøú 'çáéá'.)
| áøëåú ùååú | áøëåú ùåðåú |
øà"ù åøàáé"ä (ùå"ò à) | | |
øùá"à, ø"ä âàåï, ø"ç åøé"ó (ùå"ò á) | | |
øîá"í (ùå"ò ñò' á) | | |
à"ø | | |
áä"â åøéèá"à (ùéèä ùðéä áñò' â) | | |
· äëøòú äî"á ìäìëä (äòæø áèáìä ùáòî' ä÷åãí)
- áøëåú ùåðåú
ëéöã ôåñ÷ äî"á ìäìëä? î"á ñ"÷ è, éà åááéä"ì ã"ä 'åé"à ùâí áæä' åáùòä"ö ñ"÷ ç (äúééçñ âí ìäâãøú 'çáéá')
ëéöã øàåé ìðäåâ áãøê äàëéìä? î"á ñ"÷ é
- áøëåú ùååú
ëéöã ôåñ÷ äî"á ìäìëä? î"á áñ"÷ éâ, ìâ
- àí àéï ìàãí òãéôåú ìâáé îéï àçã òì ôðé äùðé (ááøëåú ùååú åááøëåú ùåðåú), ëéöã éù ìå ìðäåâ? {ìùéèú äøîá"í åìùúé äùéèåú ùäåáàå áñòéó à} åëéöã îëøéò äî"á?
áéä"ì ìñòéó á ã"ä 'åàí àéðå øåöä'
- àãí äàåëì öðåï åæéú (=áøëåú ùåðåú) åáãøê ëìì çáéá òìéå äöðåï åòëùéå çáéá òìéå äæéú – ëéöã éðäâ[4]? åîãåò? áéä"ì áñã"ä 'åé"à ùâí áæä'
· îòìú çáéá / ùìí / æ' äîéðéí
- îäå äñãø áéï â' îòìåú àìå:
ááøëåú ùååú – î"á áñ"÷ ã åáùòä"ö ñ"÷ ã[5]
ááøëåú ùåðåú – ùòä"ö ñ"÷ ä åáùéèú ãä"ç
åðøàä ùé÷ãéí ìáøê òì äçáéá àå òì îéï æ' ìôðé äùìí[6].
· áôä"à / áôä"ò / ùäëì – ñòéó â
- áôä"ò àå áôä"à îåì 'ùäëì' – ùå"ò åî"á ñ"÷ éã – èæ åáùòä"ö ñ"÷ è[7]
- áôä"ò îåì áôä"à – ùå"ò (ùúé ùéèåú) åäëøòú äàçøåðéí áî"á ñ"÷ éç åááéä"ì ìñòéó à ã"ä 'öðåï åæéú'
- îä éäéä äãéï àí áãøê ëìì ôøé äàãîä çáéá òìéå éåúø åòëùéå çáéá òìéå ôøé äòõ éåúø – áéä"ì ìñòéó à ñã"ä 'åé"à ùâí áæä'
- îúé é÷ãéîå ìáøê òì ôøé äàãîä ìôðé ôøé äòõ? î"á áñ"÷ éç åòé' äéèá áñåó ãáøé äáéä"ì ùí (îäîéìéí "àëï àí ôøé äàãîä")
- ñãø ä÷ãéîåú áæ' äîéðéí – ñòéôéí ã - ä
- îäå äñãø áä÷ãîú äîéðéí àçã ìùðé? ùå"ò åî"á[8]
- ãéï îòùä ÷ãéøä (ùáøëúå áåøà îéðé îæåðåú) îä' îéðé ãâï. î"á áñ"÷ ëã[9]
- îä éù ìä÷ãéí, àåøæ àå æéú? î"á áñ"÷ ëä áùí äìáåù åáùòä"ö ñ"÷ èæ
åðøàä ùàåøæ ÷åãí àó ìáøëú äâôï.
- îúé çéèä åùòåøä ÷åãîéí ìùàø äîéðéí îæ' äîéðéí? ùå"ò ìñòéó ä
- äëåññ ÷ìéåú çéèä ùáøëúí áôä"à åæéú. àú îé é÷ãéí? î"á áñ"÷ ëæ (îç' îâ"à åâø"à) åáñ"÷ éç
- áøëú äîåöéà îåì áøëú îæåðåú
øî"à áñòéó ä åî"á ñ"÷ ëç – ì
- ñéëåí
øùåí àú ñãø ä÷ãéîåú ááøëåú ò"ô äî"á áñ"÷ ìä
- ñéëåí ìäìëä[10]
ááøëåú ùååú é÷ãéí ìáøê òì äîàëì äçùåá éåúø åááøëåú ùåðåú[11] é÷ãéí ìáøê àú äáøëä äîáåøøú éåúø, àò"ô ùäîéï äùðé çáéá òìéå éåúø. ìãåâîà, àí éù ìôðéå îéõ åúôåç àó ùäîéõ çáéá òìéå éåúø éáøê ÷åãí òì äúôåç áôä"ò.
ñãø ä÷ãéîåú äåà îâ"ò à"ù = îæåðåú, âôï, òõ, àãîä, ùäëì.
áøëú äòõ åäàãîä - àí ùðéäí çáéáéí ìå ëàçã é÷ãéí ìáøê òì äòõ. àê àí ôøé äàãîä çáéá òìéå éåúø (áãøê ëìì åâí òëùéå) é÷ãéí ìáøê òìéå àó àí îéï äòõ äåà îæ' äîéðéí[12].
ãåâîàåú:
- úîø ééï åòåâä – éáøê úçéìä òì äòåâä åàç"ë òì äééï åìáñåó òì äúîø.
- éáøê òì îàëì î÷îç çéèä åéôèåø îàëì î÷îç ùòåøéí.
- îáøê áôä"à òì éø÷ ùìí åôåèø àú äéø÷åú äçúåëéí àó ùäçúåê çáéá òìéå éåúø. åä"ä àí éù ìå ùúé ÷öéöåú ãâéí åàçú ùìéîä àå âãåìä åäùðéä çúåëä àå ÷èðä, éáøê òì äùìéîä àå äâãåìä.
- ùðé äéø÷åú ÷öåöéí åäàçã çáéá éåúø éáøê òìéå åéôèåø àú äùðé.
- éù ìôðé îìåï åòðáéí åäîìåï çáéá éåúø (òëùéå åáãø"ë), é÷ãéí ìáøê áôä"à òì äîìåï åàç"ë áôä"ò òì äòðáéí. åàí äòðáéí ùìéîéí - úìåé áñô÷å ùì äî"á.
- òåó åâæø – é÷ãéí ìáøê òì äâæø àó àí äòåó çáéá éåúø.
- úáùéì àåøæ åúôåçé àãîä – éáøê ÷åãí áåøà îéðé îæåðåú òì äàåøæ åàç"ë òì äúôåçé àãîä.
- éáøê áåøà îéðé îæåðåú òì òåâä î÷îç çéèä åéôèåø òåâä îùéáåìú ùåòì.
- òåâä åàèøéåú – éáøê òì äòåâä åéôèåø àú äàèøéåú, îùåí ùàôùø ìäâéò áä ì÷áéòåú ñòåãä.
î÷øä ìçéãåã äðìîã:[13]
äéå ìôðéå úôåç, òðá åîìåï. åñãø äçáéáåú äåà: äúôåç çáéá òìéå áéåúø (áëì òú åâí òëùéå) åàçøéå áîãøâú äçáéáåú äîìåï åìáñåó äòðá.
îä ìãòúê, öøéê ìäéåú ñãø äáøëåú?
- ìôé ãéðé ÷ãéîä ëàùø àéï áøëåúéäí ùååú éù ìä÷ãéí åìáøê òì äçáéá áéåúø, åìëï éù ìä÷ãéí åìáøê òì äúôåç. àê áéï äúôåç åäòðá, ùáøëåúéäí ùååú, éù ìä÷ãéí àú äòðá ùäåà îæ' äîéðéí. åàí ðáåà ìáøê òì äòðá, éù ìä÷ãéí åìáøê òì äîìåï ùäåà çáéá îîðå (ááøëåú ùåðåú î÷ãéîéí àú äçáéá), åçåæø çìéìä?!
- ìëï ðøàä, ùîöã àçã éù ìëì ôøé îòìä òì ôðé ùàø äôéøåú åìëï éåëì ìä÷ãéí åìáøê òì îä ùéøöä. åîàéãê ðøàä ùéù ìä÷ãéí åìáøê òì äúôåç ëé ëê ðøååéç àú ùéèú äøîá"í, ùàó ááøëåú ùååú éù ìáøê òì äçáéá ìôðé æ' äîéðéí, åà"ë äúôåç ÷åãí âí ìòðá åâí ìîìåï.
äåñôåú îéì÷åè éåñó:[14]
à. éù ìä÷ãéí àú áøëú äúîøéí (áôä"ò) ìáøëú äééï (áôä"â), îùåí ùäí ÷åãîéí áôñå÷ ùì æ' äîéðéí. (åìà ëîå ùëúá äøî"à áñòéó ã)
á. ááøëåú ùåðåú ÷ééî"ì ëùéèú äøà"ù (äùéèä ùäåáàä áùå"ò áñúí), ùàéï áæä ãéðé ÷ãéîä åéáøê òì îä ùéøöä. åìëï éëåì ìáøê òì ôøé àãîä ìôðé ôøé òõ àó àí ôøé äòõ çáéá éåúø àå ùäåà îæ' äîéðéí. "åî"î ðëåï ìä÷ãéí ôøé òõ ìàãîä àà"ë ôøé äàãîä çáéá òìéå éåúø, ùàæ é÷ãéí äçáéá úçéìä".
[1] òé' áøùá"à (ãó îà. ã"ä 'àîø òåìà') ùáéàø îãåò ðçì÷å ãå÷à áùàéï áøëåúéäï ùååú. åæ"ì: "åèòîà ãäàé îéìúà ã÷ôéã øáé éäåãä áùáøëåúéäï ùååú åìà ÷ôéã áùàéï áøëåúéäï ùååú, ð"ì îùåí ãáùáøëåúéäï ùååú ãáøëä ãçã ôèø àéãê ìâîøé äà îéìúà çùéáà èôé åãéðà äåà ãçùåá ìéôèø ùàéðå çùåá. àáì áùàéï áøëåúéäï ùååú ãìà ôèø çã ìçáøéä åìéëà àìà ä÷ãîä áìçåã, ëéåï ãçáéá ìéä àéãê òìéä îáøê áøéùà åäãø îáøê ààéãê, ãä÷ãîä áìçåã îéìúà æåèøúà äéà." òë"ì
äåñéôå äàçøåðéí, ùä÷ãîú äçáéá ááøëåú ùåðåú éù áä îùåí ðúéðú ùáç âãåì éåúø ìä÷á"ä, ëéåï ùàæ éùðä çùéáåú îöã äîáøê åìà îöã äôøé òöîå.
[2] åæàú äáøëä òî' 126. åëòéï æä ááéä"ì ìñòéó â' ã"ä 'åëï áôä"à åùäëì'.
[3] îù"ë á÷ùø ìãéï 'ðîìê' ðìîã áòæ"ä ëðåùà áôðé òöîå. åîù"ë ìâáé ùéèú äøîá"í ðøàä ì÷îï.
[4] ááøëåú ùåðåú ÷ééî"ì ùäçáéá áãøê ëìì òãéó åà"ë éöèøê ìáøê ÷åãí ëì òì äöðåï. àê ëàï äãéï ùåðä!
[5] åò"ò áùòä"ö ñ"÷ â îù"ë ìòðéï ôøåñä åùìéîä.
[6] åæàú äáøëä ááéøåø äìëä ñéîï ðá, òî' 336.
[7] ò"ò ááéä"ì ã"ä 'åëï áôä"à åùäëì'.
[8] òé' ááéä"ì ã"ä '÷åãí ìáøëä' îä ùä÷ùä åúéøõ òì äùå"ò. åáùòä"ö ñ"÷ éá ááéàåø ùéèú äøîá"í áéçñ ìäìëä æå.
[9] ò"ò áùå"ò ñòéó å åááéä"ì ùí áã"ä 'åàéäå ìàå îîéï æ''.
[10] åæàú äáøëä òî' 125- 126.
[11] ìôé æä öøéê ìäñáéø ùëì äãéåï áâî' äåà áòöí ø÷ áéï áøëú áôä"ò ìáôä"à.
[12] áëó äçééí ëúá ùéù ìä÷ãéí úîéã áôä"ò ìáôä"à àôéìå àí ôøé äàãîä çáéá òìéå éåúø. åáéì÷åè éåñó (øéà ñ"ñ ä) ëúá ùàéï ãáøéå îåëøçéí.
[13] îåáà áåæàú äáøëä ááéøåø äìëä ñéîï îæ.
[14] ñéîï øéà. îåáàåú ø÷ äìëåú ùáäï çåì÷ äéì÷åè éåñó òì äøî"à åäî"á.
